شماری از بیمارداران و شهروندان افغانستان در روزهای اخیر از افزایش کم سابقه قیمت دارو شکایت دارند.
به گفته شهروندان افغان قیمت داروهای مسکن، سیرم، قرص (تابلیت) و پودرهای حاوی ویتامین سی که قبلا به قمیت ارزان عرضه می‌شدند، اکنون چندین برابر در داروخانه‌ها فروخته میشود و این نوع دارو ها حتی دربرخی نقاط شهر کابل کمیاب شده است
به گفته آنان بخصوص قیمت دارو در داروخانه‌های/دواخانه‌های اطراف بیمارستان‌های که بیماران کووید ۱۹ در آنجا درمان می‌شوند به صورت سرسام آور افزایش یافته است.
رحمان، یکی از باشندگان شهر کابل است که چندی قبل پدرش به دلیل ابتلا به بیماری کووید ۱۹ در شفاخانه افغان-جاپان در غرب کابل تحت درمان بود. او به سجاد محمدی خبرنگار بی‌بی‌سی گفت، در روزهای که پدرش در این مرکز تحت درمان بود، قیمت برخی داروها در داروخانه‌های اطراف شفاخانه به صورت بی‌سابقه بلند بود
رحمان می‌گوید که این داروخانه ها قیمت دارویی را که ۵۰۰ افغانی ازرش دارد به دوهزار افغانی یعنی تا چهار برابر قیمت بفروش می‌رسانند.
با شیوع ویروس کرونا در افغانستان وسایل بهداشتی و حتی مواد خوراکی سیر صعودی یافته. قیمت مواد ضد عفونی کننده و ماسک هم چند برابر افزایش یافته است.
در همین حال به گفته مردم در روزهای اخیر قیمت داروهای مسکن و انتی بیوتیک‌ها نیز بلند رفته است تا حدیکه بسیاری از شهروندان کم در آمد توان خرید آن را ندارند.
عادل میرزایی، مالک یک داروخانه در شهر کابل دلیل افزایش قیمت داروها را تقاضای بیش از حد و کمبود آنها در بازارها می‌داند.
به گفته او داروخانه‌ها خود این داروها را به قیمت گزاف تهیه می کنند چنانچه به قول وی یک بوتل شربت که قبلا داروخانه داران به ۶۰ افغانی می‌خریدند حالا به ۱۵۰ افغانی رسیده است. وی همچنین مدعی است که هر پاکت قرص‌های مسکن که قبلا چهار افغانی قیمت داشت اکنون توسط خود داروخانه‌ها به قیمت ۲۰ افغانی خریداری میشود.
وزارت بهداشت/صحت عامه می پذیرد که برخی داروها به دلیل مسدود بودن راه‌های زمینی و هوایی در سطح جهان بلند رفته است، اما مسولین آن میگویند تاثیرات روانی وضعیت موجود نیز باعث افزایش تقاضا و هجوم مردم برای خرید این نوع داروها شده است.
نعمت‌الله تواب استانکزی، رئیس انجمن خدمات دارویی افغانستان نیز همین تاثیرات و تقاضای گسترده را عامل اصلی افزایش قیمت ها می‌داند.
آقای استانکزی می‌گوید پیشتر مواد ضدعفونی کننده، ماسک و دستکش تنها توسط شمار محدودی از افراد جامعه استفاده می‌شد، ولی ارزیابی ها نشان می‌دهد که حالا حدود ۵ میلیون نفر از این‌ها استفاده می‌کنند که طبیعتا بر قیمت ها اثر گذاشته است.
شماری از شرکت‌های عمده و بزرگ تولید و وارد کننده دارو در افغانستان زیر چتر انجمن خدمات دارویی فعالیت دارند. آقای استانکزی می‌گوید این شرکت‌ها قیمت داروها را افزایش نداده‌اند، بلکه افزایش تقاضا و اخاذی از واردکنندگان دارو و تجهیزات پزشکی در گمرکها و اخاذی پست‌های بازرسی نظامی در مسیر راه‌ها باعث بلندرفتن قیمت دارو و تجهیزات پزشکی شده است.
با این وجود وزارت مالیه/ دارایی و وزارت داخله/کشور افغانستان میگویند درصورتیکه شواهدی از اخاذی در گمرگ‌ها و مسیر راه‌ها وجود داشته باشد با آن برخورد خواهند کرد و عاملان را مورد پیگرد قرار خواهند داد.
شمار زیادی ازکاربران افغان در شبکه‌های اجتماعی از بلند رفتن قیمت دارو و اکسیژن در بازارهای افغانستان شکایت دارند و میگویند دولت در کنترل قیمت ها و فراهم کردن تسهیلات در شرایط بحرانی کرونا کوتاه آمده است. به گفته‌ای آنها بعضی گروه های مافیایی تلاش دارند تا با استفاده از شرایط کنونی سود ببرند.
وزارت بهداشت افغانستان در این زمنیه خواستار همکاری مردم شده و اعلام کرده است که با وجود امکانات محدود تیم‌های آنان نظارت لازم را دارند . این وزارت از شهروندان می‌خواهد که در زمان خرید دارو، صاحبان داروخانه‌ها را مجبور به مهر نسخه‌های‌شان کنند تا مشخص شود که گران فروشی نکرده اند.
افغانستان سال‌هاست که به واردات دارو متکی است و بیشتر داروهای مورد نیاز خود و تجهیزات پزشکی را از کشورهای چین، هند، پاکستان، ایران، ترکیه، امارات و برخی کشورهای اروپایی وارد میکند. اتحادیه خدمات دارویی ازرش سالانه واردات دارو و تجهیزات پزشکی به این کشور را حدود ۷۰۰ میلیون دلار تخمین می‌زند.
چند روز قبل شورای عالی اقتصادی افغانستان وزارت بهداشت را موظف کرد که با تولید کنندگان عمده و معتبر دارو در جهان از جمله کشورهای هند و بریزیل صحبت کنند و دارو های مورد نیاز را به شکل منظم از این کشورها خریداری کنند.
این شورا به ایجاد داروخانه‌های زنجیره‌ای تاکید کرده که هدف آن استندرد ساختن و قانونمند شدن دارو خانه‌های این کشور خوانده شده است.
در حال حاضر شمار محدودی از شرکت‌های تولید دارو در افغانستان فعالیت دارد که تولیدات آنها نیز بیشتر وابسته به واردات مواد خام از خارج است. حالا بسته شدن مرزها در چند ماه گذشته باعث توقف فعالیت این شرکت‌های دارو سازی نیز شده است.
وزارت بهداشت افغانستان می‌گوید که امیدوار است با رسیدن محموله‌های داروی که به گفته این وزارت در مسیر راه قرار دارند و همچنان باز شدن مسیرهای هوایی، قیمت ها در بازارهای این کشور دوباره به حالت عادی برگردد.
وزارت صحت عامه/ بهداشت افغانستان گفته که در شبانه روز گذشته ۲۷۱ مورد جدید کرونا در این کشور شناسایی شده‌اند. همچنین در روز گذشته ۱۲ نفر در نتیجه این بیماری جان باخته‌اند.
با این ارقام جدید، شمار کل مبتلایان به کووید۱۹ در افغانستان به ۳۱هزار و ۲۳۸نفر می‌رسد و آمار مجموعی جان‌باختگان نیز به ۷۳۳ نفر رسیده است.
در افغانستان تاکنون تنها ۷۱هزار و ۵۴۹ مورد آزمایش انجام شده و از میان افراد مبتلا ۱۳هزار و ۹۳۴ نفر بهبود یافته.