برنامه ماين پاکی افغانستان به كمك سازمان ملل متحد و جامعه جهاني در سال 1368 مطابق به سال 1989 ميلادي ايجاد و شروع به فعاليت نمود. تا سالهاي 1395 مديريت اين برنامه توسط سازمان ملل متحد صورت ميگرفت و از اواسط سال 1396 بدينسو مسئوليت اين برنامه ملي را رياست انسجام و هماهنگي تطهیر ماین كه تحت چتر وزارت دولت در امور رسيدگي به حوادث فعاليت دارد به عهده گرفته است. تطبيق برنامه هاي ماين پاکی بشر دوستانه، اعم از سروي ساحات آلوده، پاکسازی، اجراي برنامه هاي آگاهي دهی از خطرات ماين و مهمات منفجر ناشده و كمك به معلولين توسط موسسات غير حکومتی كه تحت نظارت و در هماهنگی با رياست انسجام و هماهنگي تطهیر ماین و چهار چوب برنامه ماین پاکی افغانستان فعاليت مينمايند، صورت ميگيرد.
افغانستان در دوره هاي مختلف جنگ، از آغاز حمله نظامي اتحاد جماهیر شوروي در افغانستان در سال هاي 1358 حسب ذيل آلوده با ماين و مهمات منفجر ناشده باقيمانده از جنگ گرديده است:
در دوره هاي فوق الذكر اكثر اراضي كشور به استثناي بعضي از قسمت هاي مركزي افغانستان متاثر از كشتزار هاي ماين هاي ضد پرسونل، ضد وسايط و انواع مختلف مهمات منفلق ناشده باقيمانده از جنگ ها گرديده كه بر علاوه شهيد و زخمي شدن بيشتر 33600 افراد ملكي در سراسر كشور يك چالش مبرم در راستاي اعمار مجدد و انكشاف كشور محسوب ميگردد.
افغانستان در سال 1382 کنوانسیون ممنوعیت استفاده از ماین های ضد پرسونل را رسمأ امضاء نمود. بر اساس مفردات این کنوانسیون، کشور های عضو باید تمام ذخایر ماین های زمینی ضد پرسونل را طی 7 سال و کشتزار های شناخته شده ماین ها را طی 10 سال پس از امضای معاهده از بین برده و پاکسازی نماید. افغانستان توانست تمام ذخایر ماین ها را در مدت تعیین شده نابود نماید، مگر پاکسازی کشتزار ها و ساحات با ماین ها نظر به دلایل و عوامل مختلف که مهمترین آن عدم دسترسی به منابع مالی کافی، پیدا شدن ساحات آلوده جدید که در جریان سروی های قبلی کشف ناشده باقی ماندند، نا امنی ها و آلوده شدن ساحات جدید با ماین ها متاثر از جنگ های جاری، الی ماه مارچ 2013 عملی نگردید. بنا برین در جریان دوازدهمین مجلس سالانه اعضای کنوانسیون ممنوعیت ماین های ضد پرسونل، دولت جمهوری اسلامی افغانستان پیشنهادی را مبنی بر تمدید مهلت داده شده را برای ده سال دیگر به مجلس پیشکش نمود که مورد تائید نماینده گان کشور های عضو قرار گرفت. یک نقل پلان عملیاتی ده ساله پاکسازی ساحات راجستر شده باقیمانده در ضمیمه پیشنهاد مذکور شامل بود. بر اساس این پلان دولت جمهوری اسلامی افغانستان مکلف است الی اول ماه مارچ 2023 تمام کشتزار های ماین های زمینی و ساحات متاثر از مهمات منفجر ناشده راجستر شده را در سرتاسر قلمرو خویش پاک سازی نماید. تطبیق و اجرایی شدن این پلان متکی به بدست آوردن بودجه مورد نیاز به وقت معین آن میباشد.
برنامه ماین پاکی افغانستان ماین ها و مهمات منفجر ناشده باقيمانده از جنگ ها را مطابق به آمار ذیل کشف و تخریب نموده است:
ساحات آلوده ای که پاکسازی گردیده اند؛
بر اساس ارقام موجوده در بانك معلوماتي برنامه ماين پاکی كشور، هنوز هم به تعداد 3961 ساحه آلوده با ماين و يا مهمات منفجر ناشده در 1497 قريه و 256 ولسوالي 34 ولایت کشور که مجموعاً مساحت آن حدود 1768 كيلومتر مربع میباشد، موجود میباشد. بدون شک این رقم يك تهديد مستقيم و خطرناک برای اهالي و جوامع ساکن مناطق متذکره بوده و از طرفی مانع انكشاف و توسعه یافتگی این ساحات میگردد. با توجه به جنگ های گذشته و گسترش خطرات ماین و مواد منفجر ناشده در کشور، ادامه جنگ در کشور به معنی گسترش مناطق آلوده به ماین و مهمات منفجر نا شده می باشد.
منبع: https://andma.gov.af/dr